Bulla Unigenitus Dei Filius

Klemens XI

Unigenitus Dei Filius

Bulla potępiająca wybrane tezy Paquiera Quesnela z 8 września 1713 roku

Pierwszy polski przekład Bulli Klemensa XI, potępiającej 101 twierdzeń francuskiego teologa, zwolennika jansenizmu, Pasquiera Quesnela. W 1671 r. Quesnel opublikował książkę zawierającą cztery Ewangelie po francusku, z krótkimi notatkami objaśniającymi tekst. Książka miała także służyć jako pomoc do medytacji. Dzieło zostało zatwierdzone przez biskupa Félixa Vialarta z Châlons, chociaż już pierwsze wydanie dzieła zawierało kilka błędów jansenistycznych. Kolejne wydania były już przesiąknięte praktycznie wszystkimi błędami jansenizmu, wobec czego kilku biskupów zakazało czytania dzieł Quesnela w swoich diecezjach, a Klemens XI potępił je w swoim breve, Universi Dominici gregis, datowanym 13 lipca 1708 r. Okazało się jednak, że breve to za mało. W lutym 1712 r. Klemens XI powołał specjalną kongregację kardynałów i teologów, aby wyselekcjonować z prac Quesnela takie propozycje, które zasługiwały na kościelną naganę. Bulla potępiająca tezy Quesnela została podpisana przez papieża 8 września 1713 r. 

***

jansenizm - ruch religijny i społeczny powstały w łonie Kościoła katolickiego we Francji w XVII w. Nazwa pochodzi od nazwiska flamandzkiego teologa C. Jansena (pol. Janseniusz). Interpretując teorię łaski świętego Augustyna, twierdził on, że przez grzech pierworodny natura ludzka uległa całkowitemu zepsuciu i odtąd każdy człowiek ulega grzesznemu pożądaniu; janseniści uważali, że Bóg udziela swej łaski tylko wybranym, a pozostałych potępia; spekulacji filozoficzno-teologicznej przeciwstawiali „mistykę serca”, podkreślali znaczenie Biblii i pism Ojców Kościoła; byli przeciw częstemu przyjmowaniu Komunii św., opowiadali się za rygoryzmem moralnym, prezbiterianizmem i gallikanizmem; zwalczani przez jezuitów, kilkakrotnie potępieni przez Kościół katolicki, m.in. przez papieża Urbana VIII (bulla In eminenti z 1642 r.); głównym ośrodkiem jansenizmu był klasztor Port-Royal-des-Champs, skąd rozpowszechnił się on XVII–XVIII w. w Europie Zachodniej; jansenizm głosili m.in. J. Duvergier de Hauranne, A. Arnauld, B. Pascal, P. Quesnel. (źródło: Encyklopedia PWN)

***

Z języka łacińskiego przełożył: M. Beściak

Dodatkowe informacje:

Wydawnictwo Te Deum

Autor: Klemens XI

Rok wydania: 2025

Oprawa miękka zeszytowa

Liczba stron: 24

Format: 148x210 mm

ISBN/ISSN: 978-83-66774-70-4